Με δεκάδες έθιμα, που παντρεύουν τις χριστιανικές παραδόσεις με τα αρχαιοελληνικά ήθη, οι κάτοικοι της χώρας τιμούν μια από τις σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές, λίγες ημέρες πριν από την έλευση της νέας χρονιάς.
Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς στη γειτονική Φθιώτιδα:
Το Πάντρεμα της φωτιάς: Τα Χριστούγεννα υπάρχει στη Ρούμελη το αρραβώνιασμα της φωτιά, την Πρωτοχρονιά έχουμε την συνέχεια. Το πάντρεμα της φωτιάς που γίνεται τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς. Στο τζάκι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς μπαίνουν δύο μεγάλα ξύλα. Ο νοικοκύρης φροντίζει να είναι ακριβώς ίδια και να καίγονται το ίδιο. Σύμφωνα με την παράδοση τα δύο ξύλα συμβολίζουν την αλλαγή της ημέρας αλλά και την αλλαγή του χρόνου. Η παράδοση επιμένει ότι όποια ευχή και αν κάνει κάποιος εκείνη τη μέρα ακόμη και κατάρα, αυτή θα πιάσει τόπο.
Σπούρνι: Σε άλλες περιοχές της Φωκίδας και της Ευρυτανίας αυτό έχει αντικατασταθεί με το “σπούρνι”. Ένα μικρό παιδί κάθεται σταυροπόδι μπροστά στο αναμμένο τζάκι, ρίχνει αλάτι πάνω στη φωτιά και κάνει διάφορες ευχές για την οικογένεια, για την υγεία, για τα σπαρτά που σύμφωνα με την παράδοση «πιάνουν τόπο». Αποζημίωση του μικρού παιδιού είναι το πρώτο και καλύτερο κομμάτι «μπακλαβά» που φτιάχνουν οι νοικοκυρές.
Μπακλαβάς: Είτε με καρύδια που είναι επικρατέστερο είτε με αμύγδαλα κάθε σπίτι στην Ρούμελη έχει το μπακλαβά του. Υπάρχει μάλιστα ανταγωνισμός στις νοικοκυρές για το ύψος που θα έχει το γλυκό τους, το μέγεθος του ταψιού που θα χρησιμοποιήσουν ενώ τις προηγούμενες ημέρες το ξενύχτι είναι δεδομένο για να ανοίξουν τα χειροποίητα “φύλλα”.
Διαβάστε την παραδοσιακή συνταγή που μας έσωσε η κυρά Φιλιώ από το Γαλαξίδι:
Υλικά
• 2 πακέτα φύλλα κρούστας (20 φύλλα, περίπου 1 κιλό)
• 400 γραμ. αμύγδαλα χοντροκομμένα
• 400 γραμ. καρύδια χοντροκομμένα
• 150 γραμ. γαλέτα ή 18 φρυγανιές στο μούλτι
• 1 κουτ. γλυκού γεμάτο κανέλλα
• 1 κουτ. γλυκού κοφτό γαρύφαλλο
• 1 πρέζα μοσχοκάρυδο
• 1 πορτοκάλι (το ξύσμα)
• 3 κουτ. σούπας ζάχαρη
• 1 κουτ. σούπας καστανή ακατέργαστη ζάχαρη (προαιρετικά)
• 200 γραμ. βούτυρο αγελάδας
• 50 γραμ. βούτυρο πρόβειο
• 150 γραμ. φυτίνη
Για το μέλωμα
• 150 γραμ. μέλι
• 950 γραμ. ζάχαρη
• 600 γραμ. νερό
• 1 ξύλο κανέλλα
• 1½ κουτ. σούπας χυμό λεμόνι
• ½ λεμόνι (τη φλούδα του)
Εκτέλεση
- Σ᾿ ένα μικρό κατσαρολάκι, σε χαμηλή θερμοκρασία, βάζουμε τα βούτυρα και τη φυτίνη να λιώσουν.
- Βάζουμε τα αμύγδαλα και τα καρύδια στο μούλτι και τα χοντροκόβουμε, προσέχοντας να μην γίνουν σκόνη.
- Έπειτα βάζουμε όλα τα υλικά, (εκτός απ᾿ τα βούτυρα) σ᾿ ένα μπολ και τα ανακατεύουμε πολύ καλά.
- Παίρνουμε το βαθύ ταψί της κουζίνας, ή ένα στρογγυλό Ν°36 (36 εκ. διάμετρο).
- Το βουτυρώνουμε καλά, μέσα και στα πλάγια και στρώνουμε 6 φύλλα, (αν χρησιμοποιήσουμε το στρογγυλό, τα στρώνουμε ακτινωτά), βουτυρώνοντας το καθένα που βάζουμε πολύ καλά, αλλά χωρίς πολύ βούτυρο.
- Μ᾿ ένα κουτάλι, ή τη χούφτα μας, σκορπίζουμε λίγη από τη γέμιση, έπειτα στρώνουμε επάνω ένα φύλλο, φροντίζοντας να μην περισσεύει γύρω – γύρω, (το διπλώνουμε όπου περισσεύει) και το βουτυρώνουμε.
- Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο, βάζοντας φύλλο – βουτύρωμα – γέμιση, φύλλο – βουτύρωμα – γέμιση, μέχρι να βάλουμε 8 φύλλα.
- Στη συνέχεια, τοποθετούμε από πάνω τα υπόλοιπα 6 φύλλα που μας έχουν μείνει, βουτυρώνοντάς τα ανάμεσα και γυρίζοντας τα κάτω φύλλα προς το εσωτερικό του ταψιού.
- Μ᾿ ένα κοφτερό μαχαίρι, κόβουμε σε παράλληλες και διαγώνιες λωρίδες το γλυκό μας, φτιάχνοντας ρόμβους ή τριγωνικά κομμάτια.
- Δεν σέρνουμε το μαχαίρι, για να μην τσαλακωθούν τα φύλλα και προσέχουμε να μην φτάνει το μαχαίρι μας μέχρι τον πάτο του ταψιού, αλλά να κόβει, περίπου μέχρι τη μέση.
- Ακολούθως, καρφώνουμε σε κάθε κομμάτι που σχηματίστηκε από ένα καρφί γαρύφαλλο, τα περιχύνουμε με το βούτυρο που μας έχει μείνει και τα ραντίζουμε με μπόλικο νερό.
- Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170°C, στις αντιστάσεις, στην προτελευταία σχάρα, για 1½ ώρα περίπου, μέχρι να ροδοκοκκινίσει το γλυκό μας.
- Το αφήνουμε να κρυώσει για 2 τουλάχιστον ώρες, πριν του ρίξουμε το σιρόπι.
- Ετοιμάζουμε το σιρόπι, βάζοντας σε μια κατσαρόλα τα υλικά μας και από την ώρα που θα πάρει βράσει, το βράζουμε για 4′.
- Μόλις ετοιμαστεί, το περιχύνουμε καυτό στον παγωμένο μπακλαβά, ρίχνοντάς το λίγο – λίγο, προσεκτικά, για να πάει παντού.
- Αφήνουμε μέχρι να απορροφήσει το γλυκό μας το σιρόπι και μετά…
